SLUIPVERKEER SLOOPT HET SOCIALE LEVEN – In het dichtbevolkte woonweefsel van Molenbeek maakt de rue PICARD straat deel uit van het sluipwegennetwerk dat automobilisten toelaat om de grote assen te vermijden. Aangestuurd door hun navigatieapps, rijden automobilisten vaak gestresseerd en te snel door anonieme straten om zo vlug mogelijk thuis te zijn. Dit sluipverkeer is tijdens de sluiting van de tunnels alleen maar toegenomen. De permanente fluxen van alomtegenwoordig gemotoriseerd verkeer maken het sociale leven in de vaak dichtbevolkte wijken bedroevend arm. Buurtbewoners kennen elkaar nauwelijks. Ze nemen meestal zelf de auto om zo snel mogelijk aangenamere plekken op te zoeken. Kinderen blijven binnen want het is te gevaarlijk op de straat. Het autoverkeer duwt het sociale leven achter de gevels. Deze wijken hebben nood aan veilige en kwalitatieve buitenruimte. De bouwblokken bestaan voornamelijk uit appartementen die niet over een terras of tuin beschikken. De gezinnen met kinderen leven er op kleine oppervlaktes . De wijk snakt naar buitenspeelruimte.

VERKEERSONVEILIGHEID – De kruispunten van de rue PICARD straat met de Jubelfeestlaan en met de Vanderstichelenstraat zijn gevaarlijk. Er gebeuren veel ongelukken en ‘bijnaongelukken’. Het amalgaam aan straten en overmatige verkeersdruk maakt van deze punten gordiaanse knopen waarbij ook automobilisten het noorden kwijtraken. De doorsteek aan de trambedding en aparte busbaan op de Jubelfeestlaan vormt het gevaarlijkste punt. Overstekende automobilisten merken trams en snelrijdende bussen te laat op. Vrachtwagens rijden zich vast op het kruispunt dat niet voorzien is op draaicirkels van kerende opleggers. Hoewel de rue PICARD straat van gevel tot gevel over een royale breedte beschikt, is er naast twee parkeerstroken en een tweerichtingsbaan geen plaats voor een fietspad. Ook de grote verbindingsas, de Jubelfeestlaan, beschikt niet over afgescheiden fietspaden. Kinderen zijn aangewezen op het voetpad om op een veilige manier te fietsen.

GRIJS EN ZWART ZIJN DE DOMINANTE KLEUREN – In de rue PICARD straat staat geen enkele boom. De straat is 100 % verhard en tijdens de zomermaanden brandt de zon op de asfaltvlakte en is het er onaangenaam warm. Het is een grijs-zwarte straat waar zelfs de mooiste gebouwen een triestige aanblik krijgen.

DE WEG IS WEG, WELKOM IN DE LEEFSTRAAT! – Op een plan van de wijk waar alle bebouwde ruimte zwart is gekleurd en de onbebouwde wit, valt het op hoe alle bouwblokken in de wijk rond de rue PICARD straat volgebouwd zijn en hoe weinig ruimte er naast de straatruimte rest. Buiten de wijk tekenen zich twee grotere parken af: het Elisabethpark en het park van Thurn en Taxis. 

Naast het tekort aan open ruimte om te verblijven, is er een schrijnend gebrek aan veilige fiets- en wandelverbindingen. De combinatie van beiden biedt een interessante opportuniteit om de bestaande parken en open ruimtes te verbinden met trajecten van aangename leefstraten.

Het gewestelijk mobiliteitsplan GoodMove wil doorgaand verkeer uit de wijken bannen door een classificatie van buurt- en hoofdwegen. Op buurtwegen worden verblijf en zachte mobiliteit vooropgesteld. De doorstroming van transitverkeer wordt onmogelijk gemaakt. Op die manier worden woonwijken grote, verkeersluwe mazen in de stad. rue PICARD straat laat niet alleen zien hoe deze nieuwe verblijfsruimte het buurtleven aanzwengelt, maar ook hoe stap per stap zachte en ontharde wandeltrajecten voor voetgangers en fietsers kunnen ontstaan.

RUIMTE VRIJMAKEN – Om een aangename verblijfsplek te creëren, wordt ruimte vrijgemaakt door één rijrichting en de parkeerplaatsen in de rue PICARD straat te schrappen. Voor de bewoners blijft de ontsluiting per auto behouden.

UITWAAIERENDE HOEKEN – Op hoeken van de rue PICARD straat waaieren de voetpaden breed uit. Dit ruimtelijk gebaar accentueert het verschil met de grote as Jubelfeestlaan waar doorstroming belangrijk blijft enerzijds en het Brusselse deel van de Picardstraat waar binnenkort de tram komt anderzijds. Deze hoekruimtes hebben de potentie om uit te groeien tot kleurrijke plekken waar in het verlengde van de hoekpanden terrasstoelen kunnen uitgezet worden, waar fietsen geparkeerd worden, als uitloopzone van winkels, als rustpunten, …

ACTIVITEITEN DIE WERKEN – De ervaringen uit de zomerstraat hebben geleerd dat kinderen in een veilige plek hun creativiteit kunnen laten botvieren om van hun straat een speelstraat te maken. Er is niet meteen behoefte aan geplande attracties die door volwassenen bedacht zijn. De grootste voltreffers kenmerkten zich door eenvoud en een ongekende imaginatie om van de straat een eigen speelwereld te maken: rondjes fietsen, spelen op de grond met legoblokken, skaten en pingpongen, balspelen, klimmen op straatelementen die nooit als klimrek bedacht zijn, … Steeds onder supervisie van de ouders, hetzij van in de straat, hetzij vanuit de hoger gelegen appartementen. Vanuit dit perspectief vormen niet zozeer het programma, dan wel de randvoorwaarden veiligheid, polyvalent ruimtegebruik, supervisiemogelijkheden door de ouders vanuit of dicht bij de woning, … sleutelfactoren om de verbeeldingskracht van het spelen bij kinderen te stimuleren. Rond een centrale groene ruimte met speelse elementen wordt een fietslus voorzien waarop de kinderen in alle vrijheid kunnen experimenteren met fietsen.

ONTHARDEN EN GEBRUIK VAN WATER – Voor de inrichting van de straatruimte wordt gekozen voor een samengaan van ontharde, semi-ontharde en verharde ruimte. De voet- en fietspaden zijn verhard. De rijstrook om de garages te ontsluiten is semi-verhard en de rest wordt maximaal onthard. Ontharding vermijdt overhitting. Het laat toe om meer groen en bomen te planten en de ondergrond wordt terug gebruikt als spons om regenwater vast te houden. Het verhoogt de veerkracht van de stad om om te gaan met wateroverlast en droogtes. De aanliggende bouwblokken hebben een verhardingsgraad van respectievelijk 100% en 80%. De centrale groene ruimte kan dienst doen als wadi om het oppervlakte water langzaam te laten infiltreren. Maar bij uitbreiding zouden ook regenwaterafvoeren van de woningen afgekoppeld kunnen worden en naar de groene ruimte worden afgeleid. Naast infiltratie is plaatselijke opslag eveneens een zinvolle manier om aan lokaal waterbeheer te doen. Door het integreren van een waterspeelplaats kunnen kinderen het tijdelijk aanwezige regenwater actief gebruiken. (Brusseau gaat actief op zoek naar oplossingen om samen met de buurtbewoners oplossingen te zoeken voor lokaal waterbeheer)

HERGEBRUIK VAN RUIMTE – De oude apotheek op de hoek van de Jubelfeestlaan staat al jaren leeg. In de zomerstraat vormde de ‘barmacie’ het hart van het gebeuren. Voor de toekomst van de rue Picard straat is een zinvolle invulling van groot belang om de plint te dynamiseren en de straat op te laden. Een (koffie)bar, een bike repair café, een ‘toekomstatelier’, … zijn functies die de kracht hebben om dit te verwezenlijken.

Beelden door Filter Café Filtré Atelier

16.09.2020